Uroczyste spotkanie 12 marca 2010 r. z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin profesora Grzegorza Domańskiego z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Oddział we Wrocławiu przypomniało gubinianom o 46 latach badań archeologicznych Dolnych Łużyc i jej perły – Gubina.
O działalności naukowej profesora, jego osobowości mówili między innymi: kierownik wrocławskiego Oddziału Instytutu Archeologii i Etnologii PAN prof. Sławomir Moździoch oraz prof. Stanisław Pazda i dr hab. Artur Błażejewski (wykłady).
Wśród gości profesora G. Domańskiego nie zabrakło przedstawicieli gminy Gubin: Teresy Wojtowicz-Pleszyniak i Teresy Przygalińskiej (dyrekcja Zespołu Szkół Grabice) oraz Jakuba Piekarczyka (Urząd Gminy Gubin). Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej reprezentował wiceprezes Wiesław D. Łabęcki. Przypomnijmy: profesor od 2004 r. jest Honorowym Obywatelem Gminy Gubin.
Odkrycia, dokonania i opracowania profesora G.Domańskiego są cennym źródłem wiedzy, nie tylko dla naukowców, ale także dla zwykłych mieszkańców Ziemi Lubuskiej i Gubińskiej.
Mimo wielkiego dorobku, profesora cały czas charakteryzuje skromność współgrająca z aktywnością, sukcesem i twórczym, operatywnym działaniem.
Pozycje bibliograficzne dotyczące naszego regionu otwiera „Sprawozdanie z badań na cmentarzysku w Luboszycach, pow. Lubsko” – obecnie pow. Krosno Odrzańskie, gmina Gubin (Śląskie Sprawozdania Archeologiczne VII) z roku 1964. Rok później już były „Badania zwiadowcze na osadzie i cmentarzysku z okresu wpływów rzymskich w Grabicach” (Śląskie Sprawozdania Archeologiczne VIII). W Grabicach zbadano duże cmentarzysko z II-IV wieku. Chowano tam osoby z dwóch osad, a w ciągu 50 lat cmenatrzysko rozrosło się na 250 metrów. Odkryto w sąsiednim Jazowie osadę, gdzie mieszkało około 45 osób (więcej niż obecnie w niedalekiej wsi Witaszkowo).
Każdy ruch łopaty czy łyżki koparki na Ziemi Gubińskiej może ujawnić cenne odkrycie. Wszak Ziemia Lubuska była wcześniej w Polsce niż Małopolska i Kraków. Ten teren to kolebka państwa polskiego. Żyło tutaj plemię Selpoli (Selpuli), sięgające do rejonu dzisiejszych Żar. Dawne osadnictwo dorzecza Nysy Łużyckiej i Bobru, Wodry są dla profesora mieszkającego na stałe we Wrocławiu, małą Ojczyzną. Niemcza Łużycka (obecna nazwa Polanowice), Wielotów, Biecz, Koło, Czarnowice, Stargard Gubiński, Stary i Nowy Raduszec, Sękowice to kolejne punkty na mapie, które w ziemi spenetrował naukowo G. Domański. W latach 1985-89 przebadał w całości osadę z okresu wpływów rzymskich w Jazowie.
W marcu 2005 r. przekazał Izbie Muzealnej SPZG dwie dębowe bele podwalinowe z XII wieku, z budynków Łużyczan stojących w centrum miasta, gdzie obecnie stoi pawilon handlowy Netto. Później widziano ekipę profesora przy szosie do Markosic, w okolicach Kosarzyna, na starym mieście w Gubinie…
Panie Profesorze – za wszystko dziękujemy i życzymy STO LAT.
(wł)
