Category Archives: Vademecum

Vademecum gubinianina cz. 29

Liceum Ogólnokształcące

***Budynek wyższej szkoły żeńskiej oddany do użytku w 1906 roku***

Budowę wyższej szkoły żeńskiej (dzisiejszego Zespołu Szkół Ogólnokształcących przy ul. Piastowskiej) ukończono w ciągu 411 dni roboczych. Koszt całej budowli, łącznie z całkowitym wyposażeniem wyniosły 312 tysięcy marek. Był wówczas 1906 rok.

W kierunku przedłużenia Achenbachstraße (dzisiejsza ulica Zwycięstwa), na której ruch kołowy nigdy nie był duży, umieszczono część budynku z klasami szkolnymi, tak, że nic nie przeszkadzało w pracy szkoły.

**Budynek wyższej szkoły żeńskiej w 1906 roku**

Główna część budynku wznosiła się przy Grüne Wiese (dzisiejsza ulica Piastowska). Budynek posiadał 17 klas wyposażonych w ławki szkolne. Pokoje dla nauczycieli były tak ułożone, że ulicę i szkolne podwórko łatwo było można ogarnąć wzrokiem. Mieszkanie dyrektora oddzielono od szkolnego zgiełku, a osobne schody umożliwiały wejście do mieszkania od strony ulicy.

Ściany frontowe budynku, jak również jego elementy architektoniczne, otynkowano w kolorze żółtego piaskowca, podczas gdy portal główny z dwoma bocznymi oknami łukowymi i czterema pilastrami wykonano z piaskowca śląskiego, ponadto ozdobiono bogatymi rzeźbami. Głowy na ścianie przedstawiały główne postaci z najbardziej znanych bajek (Czerwony Kapturek, Jaś i Małgosia itp.).

Różnice w wysokości poszczególnych części budynku, różne powierzchnie dachów, za sprawą zmiennych linii kalenic i okapów, tworzyły bogato ukształtowaną i zarazem zamkniętą bryłę budowlaną, która sprawiała, że front południowy prezentował się niezwykle korzystnie. Budowla wspaniale wkomponowywała się w zabudowę willową ówczesnej Grüne Wiese, nadając miastu jeszcze godniejszy wygląd.

Uczennice wyższej szkoły żeńskiej przeprowadziły się do nowego budynku 23 kwietnia 1908 roku. Szkoła funkcjonowała do 1945 r.

Podczas wojny budynek, jak większość w mieście, uległ zniszczeniu. Nowo powstająca szkoła średnia w Gubinie ulokowała się w obszernym budynku byłego niemieckiego gimnazjum przy ul. Warszawskiej (dziś ul. Obrońców Pokoju, w tym miejscu jest teraz parking). Naukę w Miejskim Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnym, dzieląc go ze szkołą powszechną, rozpoczęło w 1945 roku pięćdziesięcioro uczniów.

Zdemobilizowany porucznik, nauczyciel Mieczysław Mierzyński, otrzymał nominację Kuratora Okręgu Szkolnego w Poznaniu na dyrektora gubińskiej „Alma Mater”. Niestety, 23 lutego 1946 r. budynek szkolny strawił pożar, który nie był dziełem przypadku. Do dziś mówi się o zamierzonym podpaleniu. Co najwyżej nie udało się ustalić sprawcy.

**Fronton budynku Liceum Ogólnokształcącego. Z czasów świetności architektonicznej pozostało niewiele**

Po tym zdarzeniu nastąpiła krótka przerwa w nauce. Zajęcia szkolne wznowiono 5 marca 1946 r. w innym budynku przy ul. Piastowskiej. Pierwszych sześciu absolwentów opuściło mury szkoły 28 czerwca 1948 r. 24 maja 1976 r. Liceum Ogólnokształcące, Liceum dla Pracujących i Średnie Studium Zawodowe utworzyły Zespół Szkół Ogólnokształcących.

Budynek regularnie przechodził konieczne remonty. Stare okna zastąpiono nowymi. Dzięki trosce i zapobiegliwości kolejnych dyrektorów gmach szkoły przetrwał już ponad 100 lat. Wielokrotnie nękały go powodzie nawiedzające miasto.

Dzisiejsza architektura budynku zdecydowanie odbiega od tej z 1906 roku. Jednak ze względu na funkcję jaką spełnia obiekt, podobnie jak przed wojną, jest chlubą miasta.

Kolejni dyrektorzy szkoły:

Mieczysław Mierzyński 1945-1951

Kazimierz Pióro styczeń-luty 1951

Alicja Niezabitowka marzec-sierpień 1951

Henryk Połukord wrzesień1951 do 1952

Jan Brzózka 1952-1955

Józef Muzg 1955-1970

Edward Wołoszyn 1970-1985

Włodzimierz Rogowski 1985-1992

Kazimierz Kobus 1992-2000

Halina Bogatek 2000 – dziś

Vademecum gubinianina cz. 28

Krzyże pokutne

Trzy średniowieczne krzyże pokutne można zobaczyć przy ul. Śląskiej (obok „Apteki Gubińskiej”). To miejsce w pobliżu miejskiego targowiska przemysłowego, kilkadziesiąt metrów za szpitalem.

Krzyże pokutne to monolityczne, proste i surowe kamienne formy w kształcie krzyża wznoszone przez zabójców w miejscu, w którym dokonano morderstwa. Trzy stojące obok siebie krzyże pokutne są przykładem rozumienia, traktowania i stosowania średniowiecznego prawa oraz ówczesnym sposobem „resocjalizacji”.

Istnieją trzy wersje legendy, według których zginęło tu: trzech rzeźników, trzech braci, którzy posprzeczali się o żywność, trzech wyrostków. W wersji o braciach, legenda głosi, iż wszystko zaczęło się od jajka (wg innych od szynki). Na tym tle powstał spór, w który wdali się trzej bracia mieszkający w Gubinie w XV w. Rozpoczęła się bójka o jajko, polała się krew. Legenda – legendą, ale jakiś kryminalny spór miał tu miejsce. No bo skąd trzy krzyże?

Morderca, oprócz wzniesienia krzyża, był również zobowiązany pokryć koszty pogrzebu i przewodu sądowego. Winien również łożyć na utrzymanie rodziny zabitego. Był także zobowiązany wobec Kościoła, np. musiał zakupić świece. Następnie powinien odbyć boso pieszą pielgrzymkę do świętego miejsca. Wystawienie krzyża stanowiło ostatni punkt pokuty. Krzyż był wyrazem zadośćuczynienia. Stawiano go ku pamięci, uwadze i przestrodze potomnych. Miał również skłaniać przechodnich do modlitwy za dusze: zabójcy i ofiary. Przy krzyżu następowało pojednanie zabójcy z rodziną ofiary.

Przy okazji warto wiedzieć, że najmniejszy krzyż pokutny w Polsce można zobaczyć w Jasieniu k. Lubska (37 cm wysokości), zaś najniżej położone nad poziomem morza to te, w Gubinie. Krzyże wykonywane były z miejscowego surowca. Mógł to być więc piaskowiec, zlepieniec, granit, bazalt.

Po 1945 roku istniał jeszcze krzyż pokutny, tuż przy kamienicy ze sklepem pana Pacanowskiego (przy dawnym Muzeum Miejskim). Wspomniał o tym w 2014 roku Józef Wójtowicz.

Vademecum gubinianina cz. 27

Krematorium

Niewiele miast współczesnej Polski ma krematorium. Przede wszystkim duże miasta wojewódzkie. Warto zatem wspomnieć, że Gubin miał krematorium na długo przed ostatnią wojną. Trudno znaleźć bliższe szczegóły dotyczące jego funkcjonowania, ale ocalałe fotografie pokazują jak wyglądało. Pobudowano je oczywiście na terenie największego na owe czasy cmentarza – Ostfriedhof. Krematorium poświęcono 16 listopada 1924 roku. Południowo-wschodni narożnik terenu cmentarza (od wejścia głównego po prawej stronie) jest najwyższym miejscem tego wzgórza. Tu znajdowało się krematorium. Radca gubeńskiego magistratu Johannes Römmler w roku 1928 napisał w jednej ze swych książek: „Krematorium wznosiło się ponad łańcuchem wzgórz, na których znajdował się rozbudowany cmentarz. Miało charakter pomnika, masywny komin, część podstawową z halą błogosławieństw, pomieszczeniem do oględzin zwłok, pomieszczeniami dla pogrążonych w żałobie, dla duchownych i administracji. Okna miały oszklone ołowiane ramy, pomieszczenie katafalku było wyłożone granitem odenwaldzkim”.

Dziś pozostały po nim jedynie rozbite płyty żelbetowe i zrujnowany teren po składowaniu piasku i środków do posypywania dróg w okresie zimowym. Południowy narożnik obsadzony był lipami, które uschły na skutek przesiąknięcia soli do gleby. W tym miejscu, w 1912 roku postawiono pomnik długoletniemu zasłużonemu burmistrzowi miasta – Paulowi Bollmannowi. Urząd ten piastował w latach 1887-1911.

Vademecum gubinianina cz. 26

Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w szpitalu – Ulica Śląska

Kaplica w szpitalu istniała od 1946 roku. Później ją zlikwidowano. Kolejna zlokalizowana została na poddaszu oddziału wewnętrznego w starym budynku. Po 1989 roku dyrektor szpitala Janusz Gurynowicz przystał na prośbę ks. Jana Gussa i na terenie nowego budynku szpitalnego urządzono kaplicę łatwo dostępną dla wszystkich chorych. Pierwszą Mszę Św. w nowej kaplicy odprawiono 23 sierpnia 1997 roku. Kaplica służyła będącym w potrzebie duchowej do czasu zamknięcia szpitala w 2014 roku.

Vademecum gubinianina cz. 25

Kaplica pw. Świętej Rodziny

w domu sióstr zakonnych – ulica Królewska

Po uzyskaniu pozytywnej decyzji Urzędu Miejskiego w Gubinie, 5 lutego 1988 roku rozpoczęto budowę domu mieszkalnego dla sióstr zakonnych. Pozwolenie dotyczyło działki nr 257/2 przy ul. Królewskiej 1. W listopadzie tego samego roku prace zostały zakończone. Siostry ze Zgromadzenia Rodziny Betańskiej zamieszkały w nowym domu.

Uwieńczeniem budowy domu zakonnego dla sióstr Betanek było przygotowanie i urządzenie w nim kaplicy z ołtarzem i tabernakulum.

Pierwszą Mszę Św. odprawił budowniczy domu i kaplicy ks. Jan Guss. Kaplicę poświęcił 8 grudnia ks. biskup Józef Michalik.

Sidebar