KOŚCIOŁY
Kościół pw. Trójcy Świętej
Życie religijne na Ziemi Gubińskiej sięga swymi korzeniami czasów piastowskich. Na podstawie budowli sakralnych, zapisów nagrobkowych można z całą pewnością stwierdzić, że takowe istniało. W momencie wybuchu reformacji chrześcijańską świątynie przejęli protestanci po 1530 roku. Katolików pozostało bardzo niewielu.
W roku 1564 zmarła Margarete von Werdeck – ostatnia opatka klasztoru w Gubinie (dziś kościół ewangelicki przy Klosterstraße). „Pochowano ją zacnie wraz ze sługami szkolnymi i kościelnymi”. W tamtym czasie w mieście nie było chyba już żadnego duchownego katolickiego, ponieważ mowę pogrzebową wygłosił duchowny Fabian Tyme.
Przez wiele lat nieliczni w mieście katolicy nie mieli kościoła. Dopiero w 1852 r., w domu brukarza Strahla przy Alte Poststraße (ulica w Guben, w pobliżu mostu granicznego), odbyła się pierwsza po reformacji msza rzymsko-katolicka. Celebrował ją ksiądz Birnbach z Neuzelle.
Kościół katolicki założono z polecenia i z pomocą biskupa metropolity wrocławskiego.
W roku 1853 przy Haagstraße 9 (dzisiejsza ul. Grunwaldzka) zakupiono działkę i rozpoczęto budowę. W 1856 gotowa była plebania, a w niej mała sala kościelna i szkolna.
Na wyżej położonej części działki w 1858 r. rozpoczęto budowę kościoła, który poświęcono w 1860 roku. Do kościoła wchodziło się schodami od Haagstraße. Pierwszy katolicki duchowny nazywał się Einert i zastąpił kapłanów z Neuzelle oraz ks. Frenzela z Żytowania.
Ciekawostką jest fakt, że synagogę przy Kastaniengraben (dzisiejsza ul. Dąbrowskiego) oddano do użytku wcześniej, bo w 1837 r., krótko potem Cmentarz Żydowski koło Reichenbach (północno-zachodnia część dzisiejszego Guben).
Gdy budowano kościół, w Gubinie było około 200 katolików, jednak w ciągu 25 lat ich liczba wzrosła do ok. 1200. Miejsca w kościele brakowało.
Od 1900 r. proboszczem parafii był ks. Herman Bilecki. Przed I wojną światową kapłan Bilecki prosił o wsparcie, by można było zgromadzić kapitał na rozbudowę. Kościół miał być rozbudowany, a część wejściowa z 72 schodami (od dzisiejszej ul. Grunwaldzkiej) – zmieniona. Wybuch wojny udaremnił to zamierzenie.
Po I wojnie światowej powstała nowa ulica – Teichbornstraße (dzisiejsza ul. Królewska).
Duszpasterz ponownie zaczął prosić o wsparcie, mówiąc: „Zerkam ciągle w górę i w dół, na wszystkie strony, czy od dobrych dusz dostanę materiał budowlany”. I tak oto od lipca 1935r. do sierpnia 1936 roku kościół rozbudowano do dzisiejszych rozmiarów. Od tej pory do wejścia głównego można było wygodnie dojść od strony Teichbornstraße.
Idylliczny widok kościoła od strony południowej został zachowany, nowe położenie ołtarza i zakrystii – dobudowano od strony Haagstraße.
Schody z arkadami (od ul. Królewskiej) nadawały całości bardziej monumentalnego charakteru. We wnętrzu kościoła znalazło się 250 miejsc siedzących, wcześniej było ich o 110 mniej. Budynek wykonano z czerwonego klinkieru. Wnętrze, podobnie jak dziś, było jasne. Obszerna empora z organami znajduje się nad wejściem głównym. 30 sierpnia 1936 r. poświęcenia dokonał kardynał Adolf Bertram z Wrocławia.
Podczas działań wojennych zniszczeniu uległa wieża kościoła. Zburzonej wieży jakimś cudem nie uprzątnięto i do dziś leży na zboczu wzniesienia (działka ogrodowa) po północnej stronie kościoła. Pierwszego remontu podjął się ks. Reinchold Stoll. Prace remontowe dokonywał też ks. Szymon Stoltman. Ksiądz Antoni Michałek rozpoczął w czerwcu 1955 roku kapitalny remont.
Z wydarzeń wartych „zapisu dla potomnych” należy odnotować przeniesienie konsoli z klawiszami organów w nowe miejsce. Do czasu ich przeniesienia ulokowane były w osi piszczałek, centralnie, pośrodku chóru. Proboszcz, ks. kanonik Jan Guss wyremontował przedwojenne organy i zmienił mechanizm uruchamiający piszczałki. Po remoncie konsola stanęła po prawej stronie chóru, pod ścianą, a piszczałki sterowne są elektronicznie.
Dziekan ks. Jan Guss pod koniec lat 80. rzucił się w wir budownictwa sakralnego na terenie dekanatu. Swoje dokonania opisał w książce „Budownictwo sakralne parafii Świętej Trójcy w Gubinie 1985-2000” wydanej w 2000 roku. Wysiłek proboszcza Gussa i skoncentrowanie się na budownictwie sakralnym w dekanacie miał zapewne spory wpływ na wygląd kościoła pw. Trójcy Świętej. Kościół podupadł i wymagał poważnego remontu. Ściany w niektórych miejscach miały widoczne zacieki i prosiły się o malowanie. Pod koniec kadencji ks. J. Guss wynajął firmę, która w szybkim tempie odnowiła kościół wewnątrz, ale dziurawy dach i wilgoć wkrótce znowu dały znać o sobie.
Następca, proboszcz ks. Zbigniew Samociak, wykonał (2003 r.) m.in. gruntowny remont dachu – położono nową dachówkę i naprawiono zniszczoną więźbę dachową. W tym czasie wykonano także nowy wystrój zakrystii wraz z solidnymi meblami. Gruntownemu remontowi poddano system odwadniający teren wokół kościoła, przeprowadzono kapitalny remont tzw. dolnej zakrystii. Zacieki i wilgoć w górnej części ścian kościoła ustąpiły. Plac wokół świątyni wyłożono kostką granitową w dwóch kolorach. Jednak ks. Samociak wkrótce pożegnał parafię i został przeniesiony na proboszcza katedry w Gorzowie.
Kolejny proboszcz, ks. Ryszard Rudkiewicz w 2007 roku rozpoczął prace remontowe wewnątrz kościoła. Na początek w prezbiterium wykonano posadzkę z marmuru w kolorze zbliżonym do brązu. W 2008 r. skuto zawilgocone tynki oraz usunięto niemodną już dziś i szpecącą drewnianą boazerię. W sierpniu 2008 r. wymieniono boczne drzwi na typowe dla świątyń. Dostosowano je do przedwojennego otworu drzwiowego, prezentują się znakomicie. Kościół pomalowano na biało. Wcześniej wyremontowano wieżę i dach plebanii, bo jak wspominał proboszcz: „Gwiazdy już przez dach widziałem”. W 2012 roku trwała zbiórka pieniędzy na obraz, który został zawieszony w prezbiterium i symbolizuje Trójcę Świętą.
Po zakończeniu II wojny światowej parafią kierowali:
- Reinhard Stoll – 15.02.1946 r., ks. Szymon Stoltman – 22.02.1946 r., ks. Tadeusz Kowalski – 4.08.1950 r., ks. Antoni Michałek – 5.12.1953 r., ks. Aleksander Dobrucki – 23.12.1958 r., ks. Jan Guss – 01.02.1985 r., ks. Zbigniew Samociak – 30.08.2000 r., ks. Ryszard Rudkiewicz – od 1.08.2005 r. – dziś