W poniższym tekście pragnę Czytelnikowi przedstawić fragmenty historii Kaniowa i jego gminy religijnej.
Kaniów, wieś rolnicza w 1939 roku miała 259 mieszkańców, z tego 252 osoby były członkami kościoła Ewangelickiego. W 2009 roku Kaniów liczył 96 mieszkańców w większości wyznania rzymsko-katolickiego.
Wieś leży około 14 km we wschodnim kierunku od Gubina, można tam dojechać drogą powiatową w kierunku Grochowa.
W czasie działań wojennych w okresie od 18 lutego do 22 lutego 1945 roku wieś została zniszczona i ograbiona przez wojska rosyjskie w 70 procentach. Z 54 gospodarstw obecnie zachowało się tylko 17. Gmina Kościelna obejmowała wsie Czeklin, Przyborowice, Dobro, Pole i Grochów. Zasadniczym źródłem tego opisu są przede wszystkim listy z byłym proboszczem z Kaniowa Hansem- Joachimem Stoebe, który był do emerytury profesorem teologii na Uniwersytecie w Bazylei. Zmarł w wieku 94 lat 27.12.2002 roku. Kościół we wsi Kaniów został zbudowany w latach 1845-1850. Koszty budowy w całości zostały poniesione przez wiernych. A to między innymi dlatego, że na początku budowy przeoczono obowiązek przedłożenia planu budowy odpowiedniemu asesorowi rządowemu we Frankfurcie nad Odrą, mimo tego gmina miała nadzieję, że otrzyma po ukończeniu dotację.
Jerzy Czabator
(więcej w Biuletynie SPZG nr 4/2010)