Wielotów (łużyckie Weltow, niemieckie Weltho) to jedna z 48 wsi, jedno z 44 sołectw, największej gminy powiatu krośnieńskiego, gminy Gubin. Leży 17 km na południe od Gubina.

Wieś jednej uliczki, zaułek wiejski ma pierwszy udokumentowany zapis pod nazwą Waldaw 6 marca 1459 r. Nazwa zmieniała się z biegiem historii na Welthe (1541), Weltow (1607), Welche, Welthow, Weltho, aż po Wielotów. Do wsi należał majątek ziemski i folwark. Pierwotnie stanowiła własność klasztoru benedyktynek Guben. Następnie oddano w zastaw von Polenz, potem należało do miasta Guben (do 19 września 1607 r.). Razem z majątkiem ziemskim Weltho związane było z nazwiskami szlachty niemieckiej: v. Wiedebach, v. Pilgram, v. Kleist, v. Burgsdorf, v. Maxen, v. Lindenau i grafem v. Brühlem. W roku 1900 majątek ziemski miał 202 ha, wieś – 310 ha. W 1939 r. wieś liczyła 126 mieszkańców, obecnie 118.
Zenona Hryniewicz z d. Rodziewicz wspomniała m. in., że we wrześniu 1945 r. razem z rodziną Skokowskich, Leczyckich, Jasińskich i Pecynów byli pierwszymi mieszkańcami powojennego Wielotowa. – „Nie zastaliśmy żadnej rodziny niemieckiej, chociaż w pobliskich Węglinach kilka rodzin niemieckich jeszcze pozostało. Wielotów nie był zniszczony, stały ładne murowane budynki. Wewnątrz był bałagan, porozbijane talerze, pocięte nożami kanapy itp. Stały różne meble, kredensy, naczynia kuchenne itp. Na polach stały ułożone stogi ze zbożem co świadczyło o tym, że ludność niemiecka prowadziła uprawy rolnicze. Na środku Wielotowa stał duży obelisk – pomnik a wokół były groby. Był to chyba mały cmentarz wioskowy, aczkolwiek niedaleko Wielotowa, obok rzeki Werdawy (w stronę miejscowości Koło) znajdował się dosyć duży cmentarz niemiecki. Jesienią 1945 r. żołnierze polscy przywieźli jakieś agregaty i młócili te stogi z pszenicą i żytem a zboże zabierali do Gubina. Prądu w miejscowości nie było, więc lampy naftowe i świece były  nieodzownym elementem naszego codziennego trudnego życia”.
Zasłużoną placówką w regionie była szkoła podstawowa, powstała w 1946 r. Jak przekazała nauczycielka Elżbieta Pychowska szkołę zorganizowała „jakaś pani, która krótko pracowała, po niej kierownikiem był pan Światło”. Szkołą kierowali m. in.: pan Boczar, Bonifacy Pychowski (1955-71), Leon Wierzbicki, Maria Niewiadomska, Gabriela Nazaruk, Teresa Przygalińska. Placówka dawała solidne podwaliny, wielu jej wychowanków ukończyło studia wyższe, m.in.: Maria Borkowska, Małgorzata Jasińska, Krystyna Nowicka (Brzezińska), Aldona Skokowska, Halina Rodziewicz (Lasota), Gabriela i Marek Pychowszcy, Leonard Kurylowicz, Edmund Rodziewicz. Uczniem szkoły w Wielotowie był mieszkajacy w Kozowie Emil Panek, obecnie wybitny profesor nauk ekonomicznych, w latach 1996-2002 rektor Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Żona Irena z d. Mazur pochodzi z podgubińskiego Żenichowa. Szkoła  w 1993 r.- na trzeciej klasie, z wychowawczynią G, Nazaruk – zakończyła żywot.
Ostatnimi uczniami byli: Zbigniew Boskowicz, Monika Bożyk, Katarzyna Kobierska, Urszula Kobierska, Ewa Kosman, Angelika Kowalczyk, Beata Saramak, Sebastian Skokowski.
Wielotów był kuźnią kadr muzycznych. A zaczęło się od małego akordeonu z dwoma rzędami basów Michała Skokowskiego. Kolejny instrument miał Mieczysław Rodziewicz, gdy w Poznaniu kupił 80 basowy akordeon warszawski. Pieniądze uzyskał ze sprzedaży jabłek i miodu. I tak powstał pierwszy dwuosobowy zespół muzyczny w regionie. Później do grupy dołączył Czesław Gierstun, grający na skrzypcach. Zima 1948/49 do dołączyli: B. Pychowski (skrzypce), Józef Stefański (perkusja), Molenda (trąbka).  W 1958 r. w Gubinie powstało Społeczne Ognisko Muzyczne, w którym mieszkaniec Wielotowa Leonard Kuryłowicz podjął naukę gry na akordeonie. W filii w Grabicach naukę podjął syn Mieczysława Rodziwicza, Edmund, a następnie jego brat Zbigniew.
L. Kuryłowicz od września 1975 r. był dyrektorem Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Gubinie. Tradycje muzyczne kontynuowali E. Rodziewicz razem z braćmi Zdzisławem, Zbigniewem i synem M. Skokowskiego – Tadeuszem. Utworzyli zespół „Bolero”, kolejno zmienili nazwę na „Tajfuny” i „Amigos”. W latach  1978-89 kompozytor, muzyk, animator kultury,  E. Rodziewicz, był dyrektorem Państwowej Szkoły Muzycznej.
Wielotów to wieś typowo rolnicza. Mieszkańcy utrzymują się przede wszystkim z z pracy na roli, ogrodnictwa, hodowli. Hoduje się świnie i bydło. Uprawia zboże, ziemniaki, truskawki, szparagi i maliny. Odbiorcami szparagów, malin i truskawek są głównie Niemcy. Wcześniej rolnicy uprawiali buraki cukrowe, które dostarczali do stacji kolejowej w Jasienicy. Wielotów znany był też z pszczelarstwa. Duże pasieki o dwudziestu rodzinach mieli: Michał Jasiński, Stanisław Kuryłowicz, Michał Skokowski i Mieczysław Rodziewicz.
We wsi jest mały sklepik spożywczo-przemysłowy prowadzony przez Cecylię Trybuchowską. Chleb dowożą z Brodów.
Pierwszym jaskółkami pozytywnego i modernizacyjnego podejścia, ulepszania, dźwigania życia na wyższy poziom są owoce ciężkiej pracy, przede wszystkim kobiet jak: sołtysa Elżbiety Patek, Doroty Schewior czy Heleny Rzepy. To one podjęły próbę zintegrowania mieszkańców wsi. W tym m. in. celu zamierzają wykorzystać część budynku po szkole na świetlicę i doposażyć plac zabaw. Ryszard Trybuchowski jest przewodniczącym Rady Powiatu Krośnieńskiego Lubuskiej Izby Rolniczej.
Wielotów pod względem wyznaniowym należy do parafii rzymsko-katolickiej w Starosiedlu, gdzie proboszczem od 20 sierpnia 1998 r. jest ksiądz Bogdan Kusiak, wikariuszem Jerzy Najdek (od 23 sierpnia 2004).
W Wielotowie żyli dwaj mężczyżni, pochodzący z Kresów Rzeczypospolitej, którzy mogli być wzorem Kargula i Pawlaka z komedii „Sami swoi”. O tym i jeszcze innych faktach można dowiedzieć się z książeczki wydanej przez SPZG „550 lat Weltho-Wielotów”. Piętnastego sierpnia 2009 r. wieś świętowała swoje urodziny (bez udziału włodarzy gminy Gubin).
Dziś Wielotów, z całymi Dolnymi Łużycami, znajduje się w unikatowym procesie zmian i kształtowania. Emocje budzą plany wybudowania w okolicy kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Przed wiekami krajobrazy tworzyli artyści ogrodowi, w przeciągu kilku dziesięcioleci kopalnie odkrywkowe węgla brunatnego nadały regionowi po stronie niemieckiej nowy wygląd.
A jak będzie wyglądał Wielotów za 50 lat, na swoje 600-lecie ?  (wł)